اتحاد ملی و پیشرفت علمی فناوری
پیشرفت علمی در حساس‌ترین فناوری‌‌ها راه پیشرفت در موارد کمتر مهم از جمله تولید کالاهای مصرفی را هموار می‌کند. به عبارت دیگر، کشوری که به عنوان مثال می‌تواند بر فناوری بسیار پیچیده غنی‌سازی اورانیوم دست یابد، بسیار آسان‌تر و راحت‌تر می‌تواند بر فناوری ساخت انواع کالاهای مصرفی و صنعتی نیز دست یابد.
در عین حال، امروزه پیشرفت علمی و توسعه از حالت روند(پروسه) خارج و به پروژه تبدیل شده است. در دوره جدید از تاریخ علم احتمالاً دیگر ابوعلی سینا یا فارابی نداریم و پیشرفت علمی در قالب پروژه‌های هدفدار و زمانداری که عناصر متعددی را در بر می‌گیرند تعریف گردیده و محقق می‌شود. بنابراین هر چند در سال‌های گذشته تلاش‌های بسیار موفقی در کشور صورت گرفته و از نظر رشد علمی و فناوری اکنون در مقایسه با همسایگان خود و منطقه خاور میانه و خلیج فارس و همچنین کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز، آسیای جنوبی، قسمتی از آسیای شرقی و جنوب شرقی، کل قاره آفریقا و عمده کشورهای آمریکای لاتین در مقام بالاتری قرار داریم، اما برای پر کردن فاصله خود با سایر نقاط دنیا و جلو افتادن از آنها باید جدیت بیشتری به خرج دهیم . به نظر می‌رسد در تدوین این نقشه باید به نکات و موارد زیر توجه کنیم:
1 - اتحاد ملی مهمترین زمینه پیشرفت و توسعه علمی فناوری کشور است. اتحاد ملی باعث بسیج تمامی نیروها و امکانات برای دستیابی به اهداف می‌شود و تجربه حاکی از موفقیت چنین حرکت‌هایی است. اتحاد ملی همچنین ایجادکننده اعتماد به مسئولان و ثبات سیاسی مورد نیاز برای پیشرفت است. یکی از دلایل اصلی شکست حرکت‌های پیشین در تاریخ معاصر برای دستیابی به رشد و توسعه ایجاد تفرقه‌های شدید در سطوح مختلف این حرکت‌ها بوده است. تجربه ژاپن نیز به ما می‌آموزد که اتحادی که در دوره انقلاب میجی در ژاپن بین نیروهای مختلف تأثیرگذار در دهه 60 قرن 19 پدید آمد نقشی عمده در توسعه و پیشرفت این کشور داشته است.
بدلیل اهمیت نقش اتحاد ملی در توسعه و پیشرفت است که امروزه دشمنان ملت ایران تلاش‌های بسیار گسترده و دامنه داری از قبیل کمک به عناصر وابسته و تبلیغات وسیع را برای شکستن یکپارچگی ملی ما به عمل می‌آورند و سیاست استعماری قدیمی تفرقه بینداز و حکومت کن را همچنان دنبال می‌کنند. آنها در صدد گرفتن اعتماد به نفس جوانان و بی‌اعتماد کردن آنها به مسئولان و کوچک جلوه دادن دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی هستند.
2- دولت متعهد به توسعه، و دارای برنامه راهبردی زماندار شرط مهم دیگر مورد نیاز است. دولت باید در این راستا متهور و سریع باشد. دولت باید هدف ملی رشد و توسعه علمی و فناوری را در همه ارکان خود از بالا تا پایین نهادینه کند؛ بگونه‌ای که همه نهادهای دولتی به ویژه نهادهای آموزشی و فرهنگی به لزوم تلاش برای رشد علمی و وظیفه ویژه خویش در این رابطه آگاه باشند.
دولت باید با بهره‌گیری از نهادهای مختلف جامعه پذیری سیاسی از جمله آموزش و پرورش، متون درسی و دستگاه‌های تبلیغاتی دستیابی به رشد و توسعه را به یک آرمان ملی دائمی تبدیل کند؛ به گونه‌ای که هر فرد، سازمان و گروهی در این رابطه احساس مسئولیت نماید.
3ـ ایجاد و تقویت زیربناها، و اصلاح برخی روش‌های پیشین شرط دیگر رشد و توسعه است؛ چه زیربناهای مادی مانند صنایع مادر، استخراج معادن، انرژی، ارتباطات، راه‌ها و بنادر و چه نیروی انسانی ماهر و تعلیم یافته.
در قسمت تأمین و تربیت نیروی انسانی ماهر نقش مهم مدارس و مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها آشکار است. هدف رشد علمی باید از آموزش‌های دوره کودکی و دبستان آغاز شود و رقابت علمی در مدارس مورد تأکید قرار گیرد. همچنین باید زمینه‌های رقابت علمی جدی میان دانشگاه‌ها فراهم و رساله‌های دانشگاهی کاربردی گردد و به ویژه ارتباط بخش صنعت و دانشگاه‌ها تحکیم شود. به معنی دیگر، باید بودجه تحقیقات در کشور افزایش یابد و البته مرکزی در دانشگاه‌ها برای هدایت رساله‌های دانشگاهی به سمت تحقیقات کاربردی و مورد نیاز ایجاد گردد.
4 - برنامه ریزان رشد علمی و فناوری کشور باید برای تدوین نقشه جامع پیشرفت علمی در موارد زیر نیز آگاهی کافی داشته باشند:
الف) آخرین پیشرفت‌های علمی روز در کشورهای دیگر.
ب) روش‌های متفاوت پیشرفت علمی و فناوری در کشورهای مختلف از جمله شناخت روش‌های تولید علم در دانشگاه‌های کشورهای پیشرفته.
ج) دستیابی به تصورات مربوط به پیشرفت‌های علمی جهان در آینده نزدیک و دور.
تدوین اصولی و اجرای قاطعانه نقشه جامع پیشرفت علمی فناوری کشور، بدون شک می‌تواند در مدتی نه چندان طولانی و دور، هدف و آرمان ملی ارائه الگویی کاملاً موفق از پیشرفت علم و فناوری به جهانیان را محقق سازد و زمینه‌ساز تبدیل کشور ما به پیشرفته‌ترین کشور دنیا باشد.
منبع:نشریه اطلاع رسانی معارف
